Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

Raif Badawi had een blog en krijgt daarvoor duizend zweepslagen

Raif Badawi.
Raif Badawi.

Duizend zweepslagen. Een gevangenisstraf van tien jaar. Een boete van 191.000 euro. Een reisverbod van tien jaar. Dit is de straf die de Saoedische blogger Raif Badawi begin september definitief kreeg opgelegd. Onder meer voor het “beledigen van de islam” - maar volgens critici is het de Saoedische autoriteiten vooral te doen om zijn blog.

Vijftig slagen per week zal Badawi krijgen, naar verwachting vanaf begin oktober. Elke vrijdag na het middaggebed. Twintig weken lang.

Amnesty International voert sinds een week een felle campagne tegen de straf, die weinig aan de verbeelding overlaat. In de kranten staan paginagrote advertenties met een afbeelding van een door striemen gehavende ontblote rug. Bloggen is slecht voor je rug, staat erbij. Radiospotjes hebben dezelfde strekking. Op internet schrijft Amnesty wat er met je huid gebeurt als die in aanraking komt met een leren riem. Er blijft, kort samengevat, weinig van over.

Wie is Raif Badawi?

Raif Badawi is een prominente Saoedische blogger, die in 2006 de website “Vrije Saoedische Liberalen” oprichtte (inmiddels offline). In zijn blogs deed hij zijn liberale ideeën uit de doeken. Hij uitte kritiek op de Saoedische autoriteiten en de religieuze leiders. Hij stelde de politisering van de islam ter discussie, en schreef over het gevaar van de verspreiding van extremistisch gedachtegoed op universiteiten. Hij schreef vurige betogen voor de vrijheid van religie. Ook schreef hij over Valentijnsdag, in Saoedie-Arabië verboden. Hij stelde een simpele vraag: waarom eigenlijk?

In een van zijn blogs, vertaald in het Engels, verbaast hij zich over het feit dat moslims een moskee wilden bouwen op de plek waar het World Trade Center stond in New York, voor het op 11 september 2001 werd verwoest door extremisten van Al-Qaeda.

“What hurts me most as a citizen of the area which exported those terrorists (without honor them, of course), is the audacity of Muslims in New York that reaches the limits of insolence, not taking any regard of the thousands of victims who perished on that fateful day or their families.

“What increases my pain is this (Islamist) chauvinist arrogance which claims that the innocent blood, which was shed by barbarian, brutal minds under the slogan ‘Allah Akbar’, means nothing when compared with the act of building an Islamic mosque whose mission will be to re-spawn new terrorists and demanding even that the mosque be constructed near the same area. This is a blatant affront to the memory of American Society in particular and humanity in general, none of whom accept in any way that scene of mass murder.”

Zijn website werd door de Saoedische autoriteiten lange tijd getolereerd, maar dat veranderde tijdens de Arabische Lente. Na protesten in de Oostelijke Provincie door de shi’itische minderheid werden alle demonstraties verboden. In een toespraak zei de Koning dat de media soennitische geestelijken moeten respecteren.

In 2012 werd Badawi gearresteerd. Zijn website zou de openbare orde schaden, islamitische waarden minachten en hij zou religieuze leiders belachelijk maken. Een aanklacht voor “afvalligheid”, waar de doodstraf op staat, hield geen stand. Wel werd hij veroordeeld tot zeven jaar en drie maanden celstraf, en 600 zweepslagen. Zijn beroep daartegen had een hoge prijs: 400 zweepslagen en bijna drie jaar gevangenisstraf extra.

Ook de advocaat van Badawi, Waleed Abu al-Khair, zit vast. Hij is veroordeeld tot vijftien jaar cel, onder meer voor “ontrouw jegens de koning” en het “veroorzaken van vijandigheid van internationale organisaties jegens het koninkrijk”.

Raif Badawi met zijn drie kinderen: zoon Tirad (9), dochter Miriam (6) en dochter Najwa (10). Bloomberg / Ensaf Haidar

#FreeRaif

Pogingen om Badawi vrij te krijgen waren tot nu toe tevergeefs. Zijn vrouw, Ensaf Haider, voert fanatiek actie voor zijn vrijlating. Zij is met hun drie kinderen via Kaïro en Beiroet naar Canada gevlucht. In een blogpost vertelt ze over het moment waarop ze hoorde dat de straf van haar man is verhoogd.

“Ik hing op en werd overvallen door heftige emoties en stress. Ik barstte in tranen uit. Nadat ik me enigszins had herpakt herinnerde ik me wat Raif me had beloofd. Hij komt terug. Hij weet niet wanneer, maar hij heeft me beloofd terug te komen!”

Twitter avatar miss9afi Ensaf haidar today in Saudi Embassy in Berlin, Some people Write #FreeRaif http://t.co/wh7TAJdnBE

Hoe erg is het in Saoedi-Arabië?

Amnesty noemt de gevangenschap van Bawadi onderdeel van een “meedogenloze campagne om vreedzame activisten de mond te snoeren”. Human Rights Watch spreekt van “het laatste hoofdstuk in de onverbiddelijke strijd van Saoedie-Arabië tegen de vrijheid van meningsuiting”, waarbij activisten vaker lange gevangenisstraffen opgelegd krijgen.

Een woordvoerder van Amnesty:

“Helaas zijn lijfstraffen en doodstraffen niet uitzonderlijk in Saoedi-Arabië. Maar meestal worden dit soort straffen uitgevoerd als het gaat om bijvoorbeeld drugshandel; niet in het geval van een blog. De autoriteiten gebruiken dit als manier om te laten zien dat elke vorm van kritiek keihard wordt afgestraft.”

Vorig jaar kregen twee Saoedische mensenrechtenactivisten vijf en tien jaar gevangenisstraf opgelegd. De journalist en blogger Hamza Kashgari werd vorig jaar oktober vrijgelaten na anderhalf jaar gevangenschap. Hij zat vast omdat hij de profeet Mohammed op Twitter zou hebben beledigd. Ook hij riskeerde de doodstraf wegens “afvalligheid”.

Een briefje van de zoon van Badawi:

Twitter avatar miss9afi Ensaf haidar Raif Badawi’s Son Writes Message To Thanks @amnestynl http://t.co/vOp5f5foLo

Saoedi-Arabië scoort slecht op rankinglijst

Persorganisatie Freedom House bestempelt Saoedi-Arabië (een bondgenoot van het Westen) als een van de meest repressieve landen ter wereld. Het land kreeg in 2013 een score van 84 op een schaal van 0 tot 100 (100 is geen persvrijheid). Publicaties die de nationale veiligheid schaden zijn verboden, evenals “publicaties die afbreuk doen aan iemands waardigheid”. Op afvalligheid staat zoals gezegd de doodstraf. Wie de integriteit van de koning in twijfel trekt, kan rekenen op een gevangenisstraf van tien jaar.

Met de internetvrijheid gaat volgens de organisatie het iets beter, maar ook niet al te best: het land krijgt een score van 70. Geregeld worden burgers opgepakt en accounts afgesloten. Mensenrechtenactivisten zijn het vaakst de dupe. Begin 2013 blokkeerde de overheid miljoenen Twitterpagina’s.

Desondanks is het dagelijks internetgebruik in Saoedi-Arabië extreem hoog: de helft van de bevolking van 29 miljoen is aangesloten op internet. Van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar gebruikt ruim 90 procent internet, meer dan waar ook in het Midden-Oosten. Het gebruik van Twitter groeit het snelst. Ook Facebook doet het goed. Een deel gebruikt social media om over gevoelige onderwerpen, zoals corruptie en de Saoedische monarchie, te discussiëren. De angst is kennelijk nog niet zó groot dat mensen hun mond houden.