Morderstwo w Nowym Jorku: zdjęcia miejsc zbrodni z początku XX wieku

W latach 30. ubiegłego wieku fotograf Weegee zrewolucjonizował fotoreportaż swoimi surowymi ujęciami z wielkomiejskich miejsc zbrodni. Często fotografował pokłosie brutalnych morderstw i strasznych wypadków jeszcze przed przybyciem policji. Jednak opinia publiczna nie mogła wtedy wiedzieć, że prawdziwe innowacje zrodziły się parędziesiąt lat wcześniej nie w prasie ani w sztukach pięknych, lecz wśród policyjnych fotografów, którzy połączyli dokumentalne możliwości czarno-białej kliszy z dopiero raczkującą dziedziną nauki: medycyną sądową.

150 spośród tych makabrycznych kadrów zostało ostatnio odnalezionych podczas remontu budynku, w którym kiedyś mieściła się komenda główna nowojorskiej policji. Można je teraz zobaczyć w albumie Murder in the City, New York, 1910–1920 (Morderstwo w mieście, Nowy Jork, 1910 ‒ 1920), zebranym przez Wilfrieda Kaute i wydanym nakładem Thomas Dunne Books. Powstały katalog porzuconych negatywów (początkowo miały trafić w odmęty Zatoki Hudson) ukazuje zdjęcia podejrzanych, wycinki z prasy i panoramiczne obrazy miasta na etapie transformacji od kamienicy i powozu do drapacza chmur i automobilu, w chwili upadku saloonu i w obliczu nadchodzącej Prohibicji.

Przeważnie jednak są to zdjęcia trupów. Zwłoki w albumie Kaute'a przypominają wystawowe manekiny, rozłożone wygodnie w swoich salonach w pozach, które przypominałyby drzemkę, gdyby nie wymowne zacieki krwi na wysokości szyi. Inne opierają się o wielkie baryłki wina albo leżą twarzą do ziemi. Makabrycznej kompozycji dopełnia czasem porzucony kapelusz.

Większość ofiar sfotografowano dwa razy: z profilu, pośród ich osobistych przedmiotów, a potem z góry, wpatrzone prosto w obiektyw, który przyjmuje punkt widzenia bezstronnego anioła. Ujęcia tego drugiego rodzaju to najciekawsza część albumu, każde z nich opowiada własną historię. Kobieta w eleganckim kapeluszu uduszona w Hotelu Martinique na 32 Ulicy po tym, jak odebrała tajemniczy telefon. Dwaj włamywacze leżą splątani na dnie szybu windy. Spadli z piątego piętra uciekając z mieszkania na poddaszu. Do sprawozdania z morderstwa gangstera Barneya Solomona, byłego pięściarza, do którego doszło po zawarciu rozejmu między łamistrajkami a związkiem wytwórców odzieży, dołączono kadr 16 na 20 ukazujący mężczyznę (może Barneya, a może nie) wciąż kurczowo ściskającego balustradę sklepowej witryny, przy której został zastrzelony.

Towarzyszące zdjęciom historie (wycinki z ówczesnej prasy) zazwyczaj zawierają więcej aluzji. „Johnny Hiszpan zginął z ręki zabójcy", „Zdradzony przez miłość do dziecka", „Kaleka, 80 l., zabił w zemście za szyderstwa", „Policja ściga 140-kilogramową kobietę, która napada na pasażerów metra" oraz mój ulubiony: „Mężczyzna miał się przechwalać, że jest mistrzem jiu-jitsu".

Chyba najstraszniejszy obraz w całym albumie to szkielet, do którego przyprawiono woskowe rysy twarzy w celu ułatwienia identyfikacji ofiary. Są też przejmujące zdjęcia zaginionych dziewcząt (tylko kilku spośród 700 zaginionych w Nowym Jorku w roku 1917), a także kasiarzy, którym się nie powiodło. Jeden z nich zostawił swojej żonie lakoniczną wiadomość: „Mam kłopoty. Żegnaj".

Przede wszystkim jednak zdjęcia ukazują coś pozbawionego ceremonii, romantyzmu i blichtru. Pokazują śmierć w neutralnym świetle lampy błyskowej, odartą ze wszystkich pozorów aż do swego najbardziej egalitarnego, chaotycznego oblicza.

Album Murder in the City, New York, 1910–1920 możesz nabyć na stronie wydawnictwa Thomas Dunne Books