Η εγγύτητα των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την κοινωνία των πολιτών: α)Διευκολύνει την αναγνώριση των προκλήσεων και ευκαιριών και το διάλογο και τη συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, β)αξιοποιεί τα δυνατά σημεία ή τα «πλεονεκτήματα» της τοπικής κοινωνίας σε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο και γ)συνδέει όλους τους εταίρους της ανάπτυξης (ενίσχυση των clusters).
Το σχέδιο «Τοπική Καινοτομία για νέες δουλειές» που παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο δίνει τη δυνατότητα στις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα δομικά χαρακτηριστικά και τις κρίσιμες σχέσεις τους ώστε να καταστούν περιφερειακοί πόλοι διατηρήσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα ενεργοποιεί το δημιουργικό δυναμικό των τοπικών κοινωνιών για τη χάραξη εναλλακτικών διαδρομών και την παραγωγή πολύτιμων καινοτομιών.
Οι Τοπικές Αρχές –σε επίπεδο Δήμων και Συμπλεγμάτων Κοινοτήτων– θα μπορούσαν να προσφέρουν ισχυρά κίνητρα και διευκολύνσεις στις επιχειρήσεις, στις συμπράξεις τοπικού χαρακτήρα, στους πολιτιστικούς φορείς, στις εθελοντικές οργανώσεις αλλά και σε ιδιώτες (π.χ. δημιουργούς) που θα επέλεγαν να συμμετάσχουν στο σχέδιο «Τοπική Καινοτομία για νέες δουλειές».
Τα κίνητρα που θα προσφέρονται μπορούν να αφορούν: οικονομικά, φορολογικά και πολεοδομικά κίνητρα, αύξηση των δικαιωμάτων ανάπτυξης, απαλλαγή από τα διάφορα τέλη, διαφημιστικά κίνητρα, δωρεάν παραχώρηση αιθουσών εκδηλώσεων και εκθεσιακών χώρων κ.ά. Τα κίνητρα και οι διευκολύνσεις μπορούν να παραχωρούνται για επιχειρηματικές, κοινωνικές, πολιτιστικές ή και περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες και δράσεις που δημιουργούν νέες, πρόσθετες θέσεις εργασίας.
Η σημερινή υψηλή και επίμονη μακροχρόνια ανεργία –τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο– δημιουργεί ανισότητα, θέτοντας σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή, και αυξάνει τον κίνδυνο απαξίωσης του ανθρώπινου κεφαλαίου, επηρεάζοντας τη μακροπρόθεσμη δυνητική ανάπτυξη.
Το σχέδιο «Τοπική Καινοτομία για νέες δουλειές» δεν αφορά μόνο ανατρεπτικές ή επαναστατικές καινοτομίες αλλά –και κυρίως– μικρής κλίμακας βελτιωτικές αλλαγές και καινοτομίες. Για παράδειγμα, μπορεί να αφορά την επέκταση των εργασιών μιας επιχείρησης, τη βελτίωση σε ένα υπάρχον προϊόν/υπηρεσία, την ενίσχυση της γυναικείας και της νεανικής επιχειρηματικότητας, μια έκθεση ζωγραφικής, μια μουσική εκδήλωση ή θεατρική παράσταση, την παρουσίαση ενός βιβλίου, ένα νέο ηλεκτρονικό πρόγραμμα κ.ά. Όλες οι προτάσεις θα αξιολογούνται από ειδική επιτροπή με βάση καθορισμένα κριτήρια.
Η δωρεάν παραχώρηση των εκθεσιακών χώρων, των αιθουσών εκδηλώσεων και των διαφημιστικών πινακίδων εκ μέρους των Τοπικών Αρχών θα γίνεται μόνο για περιόδους που δεν είναι κρατημένες για άλλους σκοπούς ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε απώλεια εσόδων. Με αυτό τον τρόπο θα αξιοποιούνται πλήρως όλοι οι πόροι και τα μέσα που διαθέτουν οι τοπικές αρχές σε συνεχή βάση.
O σχεδιασμός του έργου «Τοπική Καινοτομία για νέες δουλειές» είναι τέτοιος που επιτρέπει τη γρήγορη και εύκολη εφαρμογή του μακριά από γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και χωρίς οποιοδήποτε κόστος για τις Τοπικές Αρχές.
Ένας από τους βασικούς στόχους του προτεινόμενου σχεδίου είναι να προάγει καινοτόμες δράσεις που δημιουργούν αμοιβαίο όφελος. Οι ανάγκες της κοινωνίας είναι μεγάλες και συνεχώς αυξάνονται. Ο σκοπός της επιχείρησης πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Ο νέος ρόλος της επιχείρησης είναι η δημιουργία διαμοιραζόμενης αξίας (shared value) και όχι απλά κέρδους. Η διαμοιραζόμενη αξία συνδέει την πρόοδο της κοινωνίας με τα οικονομικά οφέλη. Η έννοια της διαμοιραζόμενης αξίας ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες των τοπικών κοινωνιών όπου λειτουργούν οι επιχειρήσεις αυτές. Η διαμοιραζόμενη αξία μεγαλώνει τη συνολική δεξαμενή της οικονομικής και κοινωνικής αξίας.
Για την απελευθέρωση του δημιουργικού δυναμικού των τοπικών κοινωνιών, απαραίτητες κρίνονται η αύξηση της τοπικής αυτονομίας, η ενίσχυση της τοπικής συμμετοχής και η ενθάρρυνση του τοπικού πειραματισμού, με νέες τεχνολογίες και καινοτόμους θεσμούς.
Μέσα σε ένα δυναμικό οικοσύστημα όπως είναι οι τοπικές κοινωνίες, οι καινοτομίες μεταφέρονται και πολλαπλασιάζονται. Μια καλή ιδέα μεταφέρεται από μια ομάδα σε άλλη ομάδα και από μια κατάσταση σε άλλη κατάσταση. Μια καινοτόμος πρακτική μεταφέρεται από ένα οργανισμό σε άλλο οργανισμό. Κάθε μετάδοση της ιδέας έχει τη δυνατότητα να προσθέτει αξία. Η καινοτομία σε ένα τομέα μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων καινοτομιών σε άλλους τομείς. Μια δημιουργική ιδέα ή ένα καινοτομικό γεγονός μπορούν να οδηγήσουν σε νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις.
Η καλύτερη κοινωνική πολιτική είναι η δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Οι νέες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης, την πηγή δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Όμως οι επιχειρήσεις για να προσλάβουν πρέπει να υπάρχει αρκετή ζήτηση για τα προϊόντα τους. Η μειωμένη ζήτηση –η λιτότητα– αποθαρρύνει τις επενδύσεις και τις προσλήψεις. Σε περίοδο ύφεσης η εστίαση πρέπει να είναι στις θέσεις εργασίας και στην αύξηση των εισοδημάτων. Όταν αυξάνεται η ζήτηση αυξάνεται και η απασχόληση. Ανάπτυξη σημαίνει μεγέθυνση της οικονομίας, δημιουργία νέας αξίας.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΣΥΚΑΣ
Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας
