بنیانگذار سنگاپور درگذشت
۱۳۹۴ فروردین ۳, دوشنبه
لی کوانیو در سال ۱۹۵۹ به نخستوزیری منصوب شد و تا سال ۱۹۹۰ در این سمت باقی ماند. در طول دوره نخستوزیری او، سنگاپور رشد اقتصادی بینظیری را تجربه کرد.
باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، لی را یک «شخصیت بزرگ تاریخی» نامید که حتی نسلهای آینده هم از او به عنوان پدر سنگاپور مدرن و یکی از معماران سیاست در آسیا یاد خواهند کرد. اوباما در ادامه گفت، بسیاری از رهبران جهان از لی در زمینه زمامداری و توسعه اقتصادی مشاوره گرفتهاند.
بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد نیز با اظهار «تاسف عمیق» از درگذشت «بنیانگذار سنگاپور مدرن» لی را یکی از رهبران الهامبخش آسیا نامید. رهبری که به گفتهی دبیر کل سازمان ملل، «سنگاپور را از یک کشور در حالتوسعه به قطبی پررونق در تجارت بینالملل تبدیل کرد.»
در سال ۱۹۵۹ زمانی که لی زمام امور را در دست گرفت، سرانه تولید ناخالص داخلی سنگاپور ۴۰۰ دلار بود. در سال ۱۹۹۰ هنگامی که او پس از نزدیک به ۳۰ سال از این سمت کنارهگیری کرد، درآمد سرانه به بیش از ۱۲ هزار دلار در سال رسیده بود.
بیشتر بخوانید: سنگاپور همچنان گرانترین شهر جهان است
اما حتی با خداحافظی لی کوانیو از قدرت هم رشد اقتصادی سنگاپور متوقف نشد؛ بر پایهی آمار منتشرده از سوی بانک جهانی، در سال ۲۰۱۳ سرانه درآمد تولید ناخالص داخلی سنگاپور بیش از ۵۵ هزار دلار، یعنی ۲۵ درصد بیش از کشوری مانند آلمان بوده است.
گذر از «جهان سوم» به «جهان اول»
لیکوانیو هنگامی که در سال ۱۹۵۹ در سن ۳۵ سالگی به خدمت رسید، حزب "اقدام خلق" را پایه نهاد که از سال ۱۹۵۹ همواره بر سر قدرت بودهاست. در سال ۱۹۶۳ و زمانی که لی نخستوزیر بود سنگاپور به عنوان عضوی از فدراسیون مالزی استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد و دو سال بعد از مالزی جدا شد و جمهوری سنگاپور شکل گرفت.
لی کوانیو در اتوبیوگرافی خود با نام «از جهان سوم به جهان اول: داستان سنگاپور» که در سال ۲۰۰۰ منتشر شد، توضیح میدهد که چگونه یک جزیره کوچکِ فقیر از نظر منابع زیرزمینی را که بخش بزرگی از جمعیتاش را بیسوادان تشکیل میدادهاند، به قدرتی اقتصادی تبدیل میکند.
خانواده لی کوانیو خانوادهای ثروتمند و اهل چین بود که از قرن ۱۹ میلادی در سنگاپور زندگی میکرد. لی کوانیو از همان نخست به بازسازی سیستم آموزشی و پرورشی در سنگاپور همت گماشت، سیستم بهداشتی مدرنی را بنا نهاد و تامین آب آشامیدنی پاک و مبارزه با مالاریا و بیماری ویروسی موسوم به «تب دنگی» را در رأس فعالیتهای خود قرار داد.
در کنار این خدمات، لی به تولید برای صادرات توجه ویژهای کرد و باعث شد تا قانونگذاران شرایط بهتری برای جذب سرمایهگذاران خارجی در این کشور پدید آوردند. ساخت خانههای قابل پرداخت برای خانوادههای کارگران در این کشور از دیگر خدماتی بود که در زمان قدرت او به حقیقت پیوست.
مرزهای تنگ آزادی بیان
خدمات لی کوانیو در سالهای گذشته اما در سایهی انتقاد مدافعان حقوق بشر قرار گرفت که مدعی بودند او کشور را با سرکوب مخالفان اداره میکند. یکی از گزارشگران سایت آلمانی زبان "تسایت" که در سال ۲۰۱۱ با کوانیو ملاقات و مصاحبه کرده است، از او به عنوان «دیکتاتور» نام میبرد «که از سال ۱۹۵۹ کشور را با ناچیزترین سهم اپوزیسیون در قدرت اداره کرده است.»
در سنگاپور جویدن آدامس مگر برای استفاده پزشکی از آن برای سلامت دندان، ممنوع است. گرافیتی یا نقاشی دیواری در این کشور بدون مجازات نمیماند و با محکومیت به حبس پاسخ داده میشود. خرید و فروش مواد مخدر مانند کشورهای همسایه، اندونزی و مالزی با مجازات مرگ روبرو میشود و آزادی رسانهها آنگونه که در غرب از آن سخن میرود در سنگاپور رویایی دستنیافتنی است.
انتشار گزارش و بازتاب خبر در مورد اقلیتهای این کشور با پنج میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت و مناقشههای موجود با انگیزههای سیاسی و قومی بین این اقلیتها، ممنوع است.
برای لی مرز آزادی بیان آنجایی بود که ثبات کشور به خطر میافتاد. کوانیو در سال ۱۹۷۱ در کنگره رسانهها در هلسینکی گفته بود، آزادیهای رسانهای و خبررسانی باید «تابعی باشند از نیازهای کشور و خط سیاسی که یک دولت منتخب در سنگاپور مشخص میکند».
لی کوانیو، در ماه فوریه سال جاری به دلیل عفونت ریه به بیمارستان منتقل شد و یکشنبه گذشته (۲۲ مارس/ ۲ فروردین) در سن ۹۱ سالگی درگذشت.